Graffiti Art in Heesterveld
Je staat hier bij broedplaats Heesterveld. Op deze plek zijn alle aanzetten tot gentrificatie in een oogopslag zichtbaar. Creatieve ondernemers, studentenwoningen, hippe horeca, ateliers, galeries, en heel veel streetart. Kunst en de aanwezigheid van kunstenaars zijn ook hier een middel om de wijk niet alleen op te fleuren, maar ook de kwaliteit van leven te verbeteren.
Deze buurt, de H-buurt, werd gebouwd in de jaren ‘80 met het idee de menselijke maat terug te brengen in de Bijlmer. Als tegenhanger van de vele hoogbouw in de rest van Zuidoost zouden deze vier relatief lage woonblokken een prettigere leefomgeving moeten creëren. Zoals vaker in de geschiedenis van de Bijlmer liep het anders dan gepland. De binnenterreinen waren onoverzichtelijk en de bewoners voelden zich niet veilig. Al snel verloederde de buurt en stegen de criminaliteitscijfers. Als een van de laatste buurten in Zuidoost zou in 2007 ook deze buurt vernieuwd (lees: gesloopt) gaan worden. Maar toen sloeg de crisis toe en werden alle plannen uitgesteld. Woningcorporatie Ymere was al begonnen met de sloopvoorbereidingen en had een aantal gezinnen uitgeplaatst die veel problemen veroorzaakten. Nu was er woonruimte voor studenten, vaak een van de eerste aanjagers van gentrificatie in een buurt.
Ymere vroeg Eva de Klerk, die ook de NDSM-werf succesvol heeft ontwikkeld tot broedplaats, om in Heesterveld een ‘creatieve community en hotspot’ te creëren. In tegenstelling tot de strak uitgedachte, grootschalige plannen waarop de Bijlmer oorspronkelijk is gebaseerd werkt zij met een bottom-upbenadering van stadsontwikkeling. Zonder vooropgesteld eindbeeld, voortbordurend op wat al in het gebied aanwezig is en in samenwerking met (toekomstige) bewoners. Dit alles is op zo’n succesvolle wijze aangepakt dat alle sloopplannen voor Heesterveld voorlopig van de baan zijn.
Ook veel streetart in deze buurt is, in tegenstelling tot de meeste kunstwerken in de openbare ruimte, met eenzelfde aanpak tot stand gekomen: op verzoek van bewoners, in samenspraak met bewoners en afgestemd op de ruimtelijke omgeving. Als je vanuit het Nelson Mandelapark hiernaartoe bent gefietst heb je als het goed is al de nodige streetart gezien, maar er valt nog veel meer te ontdekken in deze buurt. Het platform R.U.A. (Reflexo on Urban Art) heeft hier met verschillende Braziliaanse kunstenaars samengewerkt en een groot aantal muren versierd met kunst.
Voor nu lijkt de broedplaats een goede impuls aan de wijk te geven. Maar zoals altijd met gentrificatie ligt het gevaar op de loer dat de wijk zo in aanzien stijgt, dat juist de mensen die de buurt in eerste instantie zo aantrekkelijk maakten (kunstenaars, studenten en oorspronkelijke bewoners) het zich uiteindelijk niet meer kunnen veroorloven om hier te blijven wonen.