Mental!

Wanneer: 30 augustus 2019 - 19 oktober 2019

mental

adjective

1- Relating to the mind, or involving the process of thinking. 2- UK slang; crazy

Terwijl kunstenaars Iris Kensmil en Remy Jungerman Nederland vertegenwoordigen op de Biënnale in Venetië, lopen veel kunstenaars met vergelijkbare achtergronden tegen onbegrip, onnodige obstakels en gesloten deuren binnen de kunstwereld aan. De (pop) muziek wordt internationaal al decennia lang gedomineerd door zwarte muziek. De laatste jaren domineren ook binnen de Nederlandstalige context de Hip-Hop artiesten en muziek stromingen uit de Afrikaanse diaspora de hitlijsten. Ondertussen houden de grote mediabedrijven hun deuren gesloten voor deze muzikanten. Wat zegt dit over de culturele staat van Nederland en haar toekomst ?

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

We are going to emancipate ourselves from mental slavery because whilst others might free the body, none but ourselves can free the mind. Mind is your only ruler, sovereign. The man who is not able to develop and use his mind is bound to be the slave of the other man who uses his mind.

Dit zei Marcus Garvey, de op Jamaica geboren politiek leider, ondernemer, publiek spreker, revolutionair denker en Pan-Africanist in 1938 tijdens een speech. Garvey wordt door Rastafari gezien als een profeet. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat we de term mental slavery kennen uit het nummer “Redemption Song” van zijn landgenoot Bob Marley: “Emancipate yourselves from mental slavery; None but ourselves can free our mind.”.

Er zijn vele niveaus en vormen van mental slavery. Over het algemeen vinden deze hun oorsprong in het westers kolonialisme en de daarbij behorende slavernij. Deze systemen vormen onder andere de basis voor hoe onze economie georganiseerd is, hoe maatschappelijke klassen zich tot elkaar verhouden, hoe we omgaan met sekseverschillen en gender, heersende schoonheidsidealen en zijn de geboortekamer van de huidige concepten van ras en racisme.

Mental slavery zorgt voor een vorm van het Stockholm Syndrome; het gaan houden van degene, of in dit geval datgene, dat je gegijzeld houdt. Waarom reproduceert een muzikant in zijn clips seksistische rolmodellen, terwijl hij wil dat zijn dochter opgroeit tot een gerespecteerde vrouw? Hoe verhouden het belang van zwarte of niet-witte kunstenaars, en hun onderwerpen, zich tot het racisme, exotisme en ‘tokenisme’ in de veelal witte kunstwereld en haar discours?

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Zowel beeldend kunstenaars als rappers kaarten deze onderwerpen regelmatig aan. Ondanks de verschillen in benadering zijn er vele kruisverbanden, connecties en overeenkomsten. Je zou kunnen stellen dat de twee kunstdisciplines, en hun publiek, verschillende talen spreken. Gastcurator Raul Balai en diverse kunstenaars in de tentoonstelling spreken beide talen, omdat zij liefhebbers zijn of omdat ze onderdeel zijn van beide gemeenschappen. Mental! gebruikt muziek en clip-cultuur als spiegel van de beeldende kunst, om te laten zien hoe mental slavery, en vooral het verzet daartegen, een rol speelt in het werk van zowel de muzikanten als de beeldend kunstenaars. Om de disciplines zo te verbinden en voor publiek en makers ingangen tot elkaars wereld te creëren.

Waar rapper Winne het in zijn nummer Winti heeft over respect voor Afro religie en de waarde van de religie, is voor de kunstenaar Frederick Calmes Afro religie leidend in het maken van zijn werk. Hij noemt zichzelf een “gastheer” voor de meerdere kunstenaars die in hem leven. Dat Brian Elstak een sterke binding heeft met de Nederlandse Hip-Hop gemeenschap is voor velen geen nieuws. Voor Mental! maakt hij een nieuw videokunstwerk aan de hand van het nummer Gunshots van Zwart Licht. In Gunshots herschrijft Zwart Licht de geschiedenis. De werken van zowel het (rap)duo LionstormalsVesuhely Americaanhebben visueel een sterke verbinding met beeldcultuur uit videoclips, maar gaan beiden op eigen wijze de strijd aan met culturele dominantie.

• 

• 

• 

• 

---